Adıyaman, maden kaynakları bakımından zengin bir ildir. Adıyaman ili ve yakın çevresinde yapılan çalışmalar sonucunda endüstriyel hammadde ve metalik maden rezervlerine rastlanmıştır. Metalik madenlerden bakır rezervleri Çelikhan-Karlık ve Gerger ilçelerinde mevcuttur.
Çelikhan ilçesinin Pınarbaşı (Bulam) mevkiide demir cevheri bulunmaktadır.
Ancak, tenörün düşük olması ve fosfat içermesi nedeniyle işletilmemektedir.
İlde birçok manganez rezervi mevcuttur. Bunlardan en önemlileri Tut-Meryemuşağı, Gölbaşı-Yumaklıcerit ile Çelikköy ve Merkez-Küçükhacivert sahalarındaki rezervlerdir.
Endüstriyel hammadde kaynakları olarak çimento hammaddeleri, barit, tuğla-kiremit ve fosfat bulunmaktadır. Çimento hammaddesi bakımından Adıyaman-Merkez önemli bir yere sahip olup, burada orta kalitede rezerv mevcuttur.
Adıyaman-Merkez'de aynı zamanda kireçtaşı, marn ve kil rezervi, jeolojik tuğla-kiremit rezervi vardır. Besni ilçesinde barit, Tut ilçesinde fosfat rezervine rastlanmaktadır.
İl sınırları içerisinde gerçekleştirilen kömür arama çalışmaları sonucunda Gölbaşı-Harmanlı sahasında linyit rezervi tespit edilmiştir. İl ve çevresinde yapılan çalışmalarda fosfat, manganez ve demir rezervleri tespit edilmiştir. Var olan yataklar geçmiş yıllarda işletilmiştir. İl çevresinde çok sayıda mangan yatak ve zuhurları bulunmaktadır.
MADENİN BULUNDUĞU YER
|
MADENİN ÇEŞİDİ
|
Çelikhan- Çinçindere
|
Bakır
|
Çelikhan-Karlık Küran
|
Bakır
|
Çelikhan-bulam
|
Demir
|
Çelikhan-Küre Köyü
|
Demir
|
Gölbaşı-Meryemuşağı
|
Manganez
|
Merkez-Küçük hacıvert
|
Manganez
|
Besni-Belveren-çelikderesi mevkii
|
Manganez
|
Besni-Belveren-Çelik Köyü
|
Manganez
|
Dut-Gömükhan
|
Manganez
|
Besni-İnişdere
|
Fosfat
|
Besni-Tut Köyü
|
Fosfat
|
Çelikhan-Bulam
|
Fosfat
|
Gölbaşı-Pervari-Pembeğli Köyü
|
Fosfat
|
Heyik
|
Fosfat
|
Palanlı
|
Fosfat
|
Kerkişin
|
Fosfat
|
Besni-Bekirbey
|
Fosfat
|
Besni-Uzunköy
|
Fosfat
|
Merkez-BüyükKavaklı
|
Tuğla-Kiremit hammaddeleri(Kil)
|
Samsat-Kızılpınar ve zorha Bayırı
|
Tuğla-Kiremit Hammaddeleri(Kil)
|
Kâhta-çınarcık ve kıraç
|
Tuğla-Kiremit Hammaddeleri(kil)
|
Gölbaşı-Göksu Alüvyonlar
|
Tuğla-Kiremit Hammaddeleri(Kil)
|
Gölbaşı
|
Tuğla-Kiremit Hammaddeleri (Kil)
|
Gölbaşı-Pervari-Akyer Mevkii
|
Kömür
|
Maden Arama Faaliyetleri
I- KOÇALİ KARMAŞIĞI POLİMETAL MADEN ARAMALARI
Projenin Amacı:
Koçali karmaşığı ve maden karmaşığı içerisinde bir çok cevherleşme ve yataklanmayı (özellikle bakır) içerisinde bulunduran önemli birimlerdir.Proje kapsamında bu birimler içerisindeki VMS (volkanojenik masif sülfid) yataklarının tespit edilmesi, kökeninin belirlenmesi ve ekonomiye kazandırılması amaçlanmaktadır. Proje kapsamında, genel jeokimya, tahkik, prospeksiyon, detay maden jeolojisi ve sondajlı arama çalışmaları sistematik olarak yürütülerek yeni sahaların bulunması hedeflenmektedir.
Çalışılan Yerler: Çalışmalar Adıyaman-Gölbaşı (Savran), Adıyaman-Tut (İncekoz, Yünlüce), Adıyaman-Merkez (Koçali) yörelerinde yapılmıştır.
Ulaşılan Sonuçlar: Adıyaman-Gölbaşı (Savran) bölgesinde zayıf zonlara (kırık, çatlak ve fay) yerleşmiş bakır cevherleşme alanı olumsuz olarak değerlendirilmiş ve terk edilmiştir.
Adıyaman-Tut (İncekoz) bölgesinde yapılan çalışmalar sonucunda ortalama 1787 ppm (≈% 0,2) Cu tenörlü 34.561.550 ton toplam (GÖRÜNÜR+MUHTEMEL+MÜMKÜN) rezerv belirlenmiştir.
Adıyaman-Tut (Yünlüce) bölgesinde bakır cevherleşmesine yönelik olarak yapılan çalışmaların değerlendirilmesi sonucunda sahada ekonomik olabilecek maden-mineral yoğunlaşması tespit edilememiştir. Adıyaman-Merkez (Koçali) bölgesinde yapılan çalışmalar sonucunda ortalama ~%0,40 Cu tenörlü 15.000.0000 ton GÖRÜNÜR+MUHTEMEL REZERV belirlenmiştir.
II- DOĞU TOROSLARIN JEOLOJİSİ VE JEODİNAMİK EVRİMİ
Projenin Amacı: Projenin amacı Türkiye 1/25.000 ölçekli jeoloji haritalarından eksik olanların tamamlanması, bir bölümünün revize edilmesidir.
Çalışılan Yerler: Adıyaman ilinin doğu kesimlerinde Kahta ilçesini de kapsayan M41 paftasında çalışılmıştır.
Yapılan İşler: Çalışmalar süresince 2.400 km2 detay jeolojik etüt yapılmış, 317 adet mineraloji-petrografi tanımlama örneği, 969 adet paleontolojik tanımlama örneği, 28 adet kimyasal analiz örneği, 3 adet X-ray örneği, 1 adet jeokronolojik yaş tayini örneği alınmıştır.
İleriki Yıllara Ait Düşünceler : Bölgesel olarak eksik olan veya revizyonu gerekli olan paftaların belli bir organizasyon dahilinde çalışılmasına devam edilecektir.
III- ADIYAMAN-GÖLBAŞI JEOFİZİK (GRAVİTE-MANYETİK) ETÜDÜ
Projenin Amacı: Çalışmanın amacı Mehmet İletmiş adına ruhsatlı demir sahasında cevher içeren yatakları ve yaklaşık sınırlarını belirlemek, daykları, tektonik hatları, formasyon sınırlarını ve cevher içerebilecek zonları belirlemek, örtü altındaki jeolojik yapıyı aydınlatarak, yeraltı yapısını ve tektonizmayı ayrıntılı olarak incelemek, saha çalışmalarının sonuçlarına göre sondaj yerleri önermektir.
Çalışılan Yerler: Çalışmalar Adıyaman-Gölbaşı ilçesinin 30 km kuzeyinde Hamzalar köyünün batısında yapılmıştır.
Yapılan İşler: Çalışmalar süresince 1,25 km2'lik bir alanda 50*50 m profil aralığında 5 adet uygulama alanında 660 noktada GPS aleti kullanılarak jeofizik manyetik ve gravite ölçümü gerçekleştirilmiştir.
İleriki Yıllara Ait Düşünceler: Raporu hazırlanmış olup, ilgililere teslim edilmiştir.
IV- ADIYAMAN-GÖLBAŞI JEOFİZİK (GRAVİTE-MANYETİK) ETÜDÜ
Projenin Amacı: Çalışmanın amacı Mehmet İletmiş adına ruhsatlı demir sahasında cevher içeren yatakları ve yaklaşık sınırlarını belirlemek, daykları, tektonik hatları, formasyon sınırlarını ve cevher içerebilecek zonları belirlemek, örtü altındaki jeolojik yapıyı aydınlatarak, yeraltı yapısını ve tektonizmayı ayrıntılı olarak incelemek, saha çalışmalarının sonuçlarına göre sondaj yerleri önermektir.
Çalışılan Yerler: Çalışmalar Adıyaman-Gölbaşı ilçesinin 30 km kuzeyinde Hamzalar köyünün batısında yapılmıştır.
Yapılan İşler: Çalışmalar süresince 1,25 km2'lik bir alanda 50*50 m profil aralığında 5 adet uygulama alanında 660 noktada GPS aleti kullanılarak jeofizik manyetik ve gravite ölçümü gerçekleştirilmiştir.
İleriki Yıllara Ait Düşünceler: Raporu hazırlanmış olup, ilgililere teslim edilmiştir.
Sıra No:
|
Madenin Cinsi
|
Bulunduğu Yer
|
Rezerve
|
Düşünceler
|
1
|
Mermer
|
Çelikhan-Gerger-Kahta Gölbaşı
|
-
|
|
2
|
Çimento Ham Maddesi (Kireç Taşı)
|
Adıyaman
|
403 Milyon/Ton
|
Çimento Fabrikası tarafından işlenmektedir
|
3
|
Çimento Ham Maddesi
|
Adıyaman
|
190 Milyon/Ton
|
Çimento Fabrikası tarafından işlenmektedir
|
4
|
Cimento Ham Maddesi
|
Adıyaman
|
420 Milyon/Ton
|
Çimento Fabrikası tarafından işlenmektedir
|
5
|
Demir Cevheri
|
Çelikhan-Pınarbaşı
|
31 Milyon/Ton
|
|
6
|
Fosfat
|
Tut
|
8.370.260 Ton
|
|
7
|
Fosfat
|
Çelikhan-Bulam
|
1.471.860 Ton
|
|
8
|
Manganez
|
Gölbaşı-Meyremuşağı
|
4500 Ton
|
|
9
|
Manganez
|
Adıyaman- Küçükhacivert
|
7500 Ton
|
|
10
|
Tuğla-Kiremit
|
Adıyaman
|
24 Milyon Ton
|
Öncel Tuğla A.Ş. Tarafından İşletilmektedir
|
11
|
Tuğla-Kiremit
|
Kahta
|
-
|
|
12
|
Linyit (Kömür)
|
Gölbaşı
|
53.094.000 Ton
|
SOYKAN Kömür İşletmesi Tarafından
|
13
|
Bakır-Kurşun-Çinko-
|
Çelikhan (Küran Karlık)
|
55.000 Ton
|
|
14
|
Bakır-Kurşun-Çinko
|
Gerger (Kırmızıtarla)
|
Zuhur
|
|
15
|
Maden Suyu Kaplıca
|
Besni Tilek Köyü
|
Debi:3 lt/sn
|
Özel İdare Müd.
|
16
|
Maden Suyu
|
Çelikhan -Bistikhan
|
Debi 2.1 lt/sn
|
İşletilmektedir
|
17
|
Maden Suyu
|
Çelikhan Rütükanhan
|
Debi 2 lt/sn
|
İşletilmektedir
|
18
|
Maden Suyu
|
Adıyaman Kotur Köyü
|
-
|
-
|